Księgi rachunkowe, czyli pełne księgi, muszą zakładać przedsiębiorstwa spełniające wymagania określone w przepisach prawa. Jednak istnieje dobrowolność dla firm, które nie spełniają takiego obowiązku. Warto podkreślić, iż takie czynności nie ograniczają się do prowadzenia ewidencji, ale należy dokonywać innych zabiegów, jak zestawienia obrotów czy spis inwentarza.
Kto zakłada księgi rachunkowe?
Charakterystyka firm, które są zobowiązane założyć i prowadzić pełne księgi, znajduje się w art. 2 ust. 1 Ustawy o rachunkowości. Tymi przedsiębiorstwami są:
- spółki handlowe i cywilne, z zastrzeżeniem pkt 2 oraz innych osób prawnych, wyłączając Skarb Państwa i NBP,
- osoby fizyczne, spółki cywilne, spółki jawne, spółki partnerskie, pod warunkiem, że ich przychody netto za poprzedni rok obrotowy wyniosły równowartość minimum 2 milionów euro,
- gminy, powiaty, województwa, ich związki, jednostki budżetowe i zakłady budżetowe,
- jednostki, które działają na podstawie prawa bankowego, przepisów o obrocie papierami wartościowymi, o działalności ubezpieczeniowej, o SKOK-ach, o funduszach inwestycyjnych czy funkcjonowaniu funduszy emerytalnych,
- oddziały i przedstawicielstwa zagranicznych przedsiębiorców,
- jednostki otrzymujące dotacje lub subwencje z budżetu państwa i innych jednostek samorządu terytorialnego.
Dziennik
Jednym z obowiązków funkcjonowania na pełnych księgach jest prowadzenie dziennika. Zawiera on zdarzenia, które zaszły w okresie sprawozdawczym, uporządkowane chronologicznie. Są one oznaczone tak, aby łatwo można było powiązać je z dowodami księgowymi. Suma jednych i drugich musi być jednakowa. Prowadzenie większej liczby dzienników nakłada obowiązek zestawienia obrotów.
Zestawienie obrotów i sald
Konta w takiej firmie dzieli się na syntetyczne, czyli konta księgi głównej i analityczne, czyli konta ksiąg pomocniczych. Wszystkie zdarzenia dokumentuje się na głównym koncie a potem rozdziela według odpowiednich kont pomocniczych. Ich zestawienia sporządza się, by sprawdzić, czy została zachowana zasada podwójnego zapisu. Suma obrotów kont syntetycznych musi się równać sumie obrotów kont analitycznych.
